Νίκος Ξυλούρης
Ο Νίκος Ξυλούρης ή Ψαρονίκος, (7 Ιουλιου 1936 - 8 Φεβρουαριου 1980) γεννήθηκε το 1936, στο ορεινό χωριό Ανωγεια του Ρεθυμνου της Κρητης από οικογένεια με μουσική παράδοση και πολλούς λυράρηδες. Στα πέντε του χρόνια, όταν οι Γερμανοί έκαψαν το χωριό του, ξεριζώθηκε απο τον τόπο του μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο χωριό Μυλοπόταμος όπου παρέμειναν μέχρι και την απελευθέρωση της Κρήτης. Αδέλφια του είναι οι επίσης γνωστοί μουσικοί της Κρητικής μουσικής ο Αντώνης Ξυλούρης Ψαραντωνης και ο Γιάννης Ξυλούρης Ψαρογιαννης
Σε νεαρή ακόμα ηλικία με τη βοήθεια του δασκάλου του κατάφερε να πείσει τον πατέρα του να του αγοράσει την πρώτη του λυρα και πολύ γρήγορα άρχισε να παίζει σε γάμους και πανηγυρια . Στα 17 του αποφάσισε να μετακομίσει στο Ηρακλειο και έπιασε δουλειά στο νυχτερινό κέντρο "Κάστρο". Τα πράγματα όμως δεν ήταν όπως τα περίμενε γιατί βρέθηκε αντιμέτωπος με τη "μόδα" της Ευρωπαϊκής μουσικής, κάτι τελείως ξένο για αυτόν. Τα έσοδα του μόλις και μετα βίας έφταναν να τον συντηρήσουν και πέρασε δύσκολες εποχές.
Γνώρισε την Ουρανία Μελαμπιανάκη, στις 21 Μαιου του 1958 παντρεύτηκαν και τον ίδιο Σεπτέμβρη μετακόμισαν στο Ηράκλειο Κρήτης. Σιγά σιγά οι Κρητικοί άρχισαν να τον στηρίζουν και να οργανώνουν γλέντια για να τον ακούν να παίζει. Έτσι άρχισε να γίνεται γνωστός και το Νοέμβριο του 1958 ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο με τίτλο "Μια μαυροφόρα που περνά". Ο δίσκος αγαπήθηκε από το κοινό κι έτσι ο Νίκος ηχογράφησε κι άλλα τραγούδια σε δίσκους των 45 στροφών. Το 1960 γεννήθηκε ο γιός του Γιώργος και το 1966 η κόρη του Ρηνιώ. Την χρονιά της γέννησης τη κόρης του κέρδισε και το πρώτο βραβείο σε ένα φεστιβάλ μουσικής στο Σαν-Ρέμο παίζοντας με τη λύρα του ένα συρτακι . Την επόμενη χρονιά άνοιξε στο Ηρακλειο το μουσικό κέντρο "Ερωτοκριτος" και πλέον δεν ανησυχεί για την επιβίωση του.
Το 1969 ηχογράφησε με μεγάλη επιτυχία το δίσκο "Ανυφαντού" και λίγους μήνες αργότερα εμφανίστηκε και πάλι σε Αθηναϊκό μουσικό κέντρο. Οι καταστάσεις όμως πλέον είχαν ωριμάσει και ο κόσμος τον υποστήριζε περισσότερο. Έτσι μετακόμισε και πάλι στην Αθήνα. Γνώρισε τον ποιητή και σκηνοθέτη Ερρικο Θαλλασινο ο οποίος αποφάσισε να τον συστήσει στο Γιαννη Μακροπουλο και έτσι ξεκίνησε μια λαμπρή συνεργασία με το δίσκο "Χρονικό" και τα "Ριζίτικα". Παράλληλα γνωρίστηκε με τον διευθυντή της δισκογραφικής εταιρίας COLUMBIA και έγιναν κουμπάροι.
Το 1971 ξεκίνησε κοινές εμφανίσεις με το Μαρκόπουλο στη μπουάτ "Λήδρα" και η φωνή του έγινε σύμβολο της αντίστασης. Το καλοκαίρι του 1973 τραγούδησε στο θεατρικό έργο "Το μεγάλο μας τσίρκο" με πρωταγωνιστές τον Κωστα Καζακο και τη Τζενη Καρεζη στο θέατρο "Αθήναιον"
Ο Νίκος Ξυλούρης στην ακμή της καριέρας του αντιλήφθηκε ότι έχει καρκινο . Μετά από μεγάλο αγώνα, πολλαπλές εγχειρήσεις και αρκετή ταλαιπωρία έχασε τη μάχη στο Νοσοκομειο Πειραιως στις 8 Φεβρουαριου 1980
Πελαγία...πολύ ωραία η σκέψη σου να αναφερθείς στο παλικάρι της Κρήτης, τον Διγενή με την αγγελική φωνή, τον λυράρη, που όπως τον είχαν παρομοιάσει,"όταν ο Νίκος έπαιζε αυτό το μαγικό όργανο, ο ίδιος ο Ψηλορείτης σείονταν"... Λοιπόν αρκετά καλή, το μόνο μελανό σημείο, το γεγονός ότι λείπει οπτικοακουστικό υλικό κυρίως οι "μελωδίες" του Ν.Ξυλούρη... σημαντική παράλειψη...Κατά τα άλλα πολύ ωραία δομή...
ΑπάντησηΔιαγραφήΧαριτίδης Κων/νος