''Ραψωδοι''

Οταν συντελέστηκε η κοινωνική διαφοροποίηση που έφερε αναστατώσεις και πολιτειακές μεταβολές στις πολιτείες του Αιγαίου, όχι μοναχά τα ομηρικά έπη είχαν γίνει πολύ λαϊκά, μα και δημιουργήθηκε και σχολή

ολόκληρη που εξακολούθησε την ομηρική παράδοση. Οι

ποιητές (μεταφραστές) αυτοί λέγονταν: Ομηρίδαι ή ραψωδοί

.Για μιαν oρισμένη περίοδο οι λέξεις ομηρίδαι και

ραψωδοί είχαν την ίδια έννοια 82. Σήμαιναν τους

“μεταφραστές”, αυτούς που μετέγραφαν τα παλιά ιερατικά

κείμενα 83 στη νέα γραφή. Αυτό δεν μπόρεσαν να το

καταλάβουν οι νεώτεροι φιλόλογοι και ελληνιστές και

από το στραβό τους προσανατολισμό πάνω στο όλο ζήτημα

θέλησαν καλά και σώνει να ετυμολογήσουν τη λέξη ραψωδός.

Πήγε χαμένος όμως ο κόπος τους γιατί δεν κατέληξαν σε

κανένα συμπέρασμα. Μου φαίνεται πως αν προσέξουμε στα

όσα γράφει ο Πίνδαρος θα μπουμε στο νόημα, γιατί ο

μεγάλος λυρικός που ήταν λάτρης των παλιών

αριστοκρατικών

παραδόσεων ξεκαθαρίζει το ζήτημα. Μιλώντας για τους

ομηρίδες τους λέει με ειρωνικό και πειραχτικό τρόπο:

αοιδος ραπτω (Νεμ. II, 1). Εδώ όμως το ράπτω

έχει τη σημασία του μηχανεύομαι, επινοώ, κατασκευάζω.

Οι παλαιοί τέτοια έννοια έδιναν στο ρήμα ράπτω. Αν

πάρουμε αυτή την ερμηνεία δεν υπάρχει δυσκολία να

καταλάβουμε τί σήμαινε η λέξη ραψωδός 84. Σήμαινε

αρχικά εκείνον που μετέγραφε από τα ιερά χρονικά τις

παλιές ωδές (παλιούς ύμνους, παλαιές ιστορίες κλπ.).

Εκείνον που δεν ήταν εμπνευσμένος απ' τις Μούσες.

Εκείνον που έφτιαχνε ύμνους χωρίς να έχη θεϊκή έμπνευση.

Άρα οι τέτοιοι αοιδοί ήταν παραβάτες της ιερατικής

παράδοσης. Ήταν κατασκευαστέςωδών που δεν είχαν καμμιά

σχέση με τα ιερά βιβλία, ήταν ιερόσυλοι.

Γι' αυτό και οι ραψωδοί στην πρώτη εμφάνιση τους

ήταν τίποτε άλλο παρά οι ξεπεσμένοι αοιδοί. Δεν πρέπει

μάλιστα να ξεχνούμε και κάτι άλλο. Οι αοιδοί έπαυσαν να

υπάρχουν ως επαγγελματίες ιερείς από τη στιγμή που

εμφανίστηκαν οι ραψωδοί (ομηρίδαι). Αυτό σημαίνει πως

το ιερατείο έχασε την προνομιούχα θέση του και πως δεν

λογαριάζονταν πια.Το έργο αυτό ήταν πια ειδική

απασχόληση των ραψωδών 85. Εξ άλλου μιά που καθιερώθηκε

η νέα γραφή, οι αοιδοί ήταν πια άχρηστοι. Κι' ακόμα

αφού η κοινωνική διαφοροποίηση και τα πολιτικά γεγονότα

που μεσολάβησαν στις ελληνικές πολιτείες από τον Η'

αιώνα και δώθε έδωκαν δύναμη και αξία στο δήμο, τα “κλέη

ανδρών και ηρώων” δεν υπήρχε πια λόγος να τα ψάλλουν

οι αοιδοί στις ιεροτελεστίες, στα δώματα των αρχηγών.

Έπρεπε να τα τραγουδούν στις μεγάλες γιορτές και τελετές

όπου ήταν θεατής όλος ο λαός. Ραψωδός

''Ραψωδοί Αοιδοί''

Bookmark and Share

Από την Live-Pedia.gr

(Ανακατευθυνόμενο από Ραψωδός (ο))

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Κατά την αρχαιότητα, αυτός που απάγγελλε επικά ποιήματα

σε γιορτές και αγώνες. Στον Όμηρο

αναφέρεται η λέξη αοιδός, αλλά από τον 5ο αι. π.Χ. και

μετά αναφέρεται η λέξη ραψωδός. Η

πιθανότερη σημασία της λέξης είναι αυτή που αναφέρει ο

Πίνδαρος (Νεμ. ΙΙ, 2): ραπτών επέων

αοιδός. Η ετυμολογία του Σουίδα, κατά την οποία οι ρ.

ονομάζονταν έτσι γιατί έψαλλαν

"ράβδους έχοντες", δε φαίνεται πιθανή.

Η εξασθένηση της επικής γονιμότητας είχε ως αποτέλεσμα

τη μεταμόρφωση των αοιδών σεραψωδούς. Ο αοιδός ήταν

ποιητής, ο οποίος απάγγελλε έργα των

προκατόχων του, αλλά έγραφε και ο ίδιος νέα. Ο ρ., εκτός

από σπάνιες εξαιρέσεις, δεν ήταν ποιητής^ ήταν ο

καλλιτέχνης της απαγγελίας. Οι ρ. μετέφεραν την ομηρική

ποίηση σ` όλη την Ελλάδα και εργάστηκαν για την

τόσο πρώιμη και μεγάλη επιτυχία της " Ιλιάδας" και της "

Οδύσσειας".