Αιγυπτιακή μουσική

Αρχαία Αίγυπτος

Η Αίγυπτος ήταν η σημαντικότερη πόλη σε όλο τον κόσμο.Χάρις στον τεράστιο πλούτο των αρχαιολογικών ευρημάτων και των απεικονίσεων που το ξηρό κλίμα της χώρας ευνόησε τη διάσωση τους (μουσικά όργανα σε άριστη κατάσταση κ.ά. ), η ιστορία της αρχαίας αιγυπτιακής μουσικής μπορεί να σκιαγραφηθεί μ’ έναν τρόπο αρκετά ολοκληρωμένο.

Ήδη από την 4η π.Χ. χιλιετία, σώζονται παραστάσεις με κρό­ταλα και σείστρα, οι οποίες μαρτυρούν την ύπαρξη μιας πρωτόγονης τελε­τουργικής μουσικής που κυρίως χρησίμευε στον εξορκισμό των κακών πνευμάτων.

Από την 3η χιλιετία π.Χ. εμφανίζονται όργανα: άρπες, μακριές φλο­γέρες και ξύλινοι, καλαμένιοι, μπρούντζινοι ή κοκάλινοι απλοί και διπλοί αυλοί. Αργότερα εμφανίζονται τρομπέτες, ασιατικές κιθάρες, τρίγωνα και μια ποικιλία από άλλα έγχορδα και κρουστά (ντέφια, τύμπανα κ.ά ). Από τη μελέτη των αιγυπτιακών εγχόρδων οργάνων, συμπεραίνουμε ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι γνώριζαν τις διατονικές και τις χρω­ματικές κλίμακες.

Κύριοι συντελεστές ανάπτυξης της θεωρίας και της πράξης της μουσικής, ήταν οι ιερείς. Οι μουσικοί της Αυλής κατείχαν ήδη μεγάλα αξιώ­ματα και θεωρούνταν “κοντινοί συγγενείς” του Φαραώ· ο ίδιος ο Φαραώ μετείχε ψάλλοντας στις θρησκευτικές και βασιλικές τελετές.

Η μουσική είχε σημαντική θέση τόσο στην ιδιωτική όσο και στη δημόσια ζωή των Αιγυπτίων.Αυτό μαρτυρούν όλα τα σωζόμενα μνημεία, οι παραστάσεις στο εσωτερικό των πυραμίδων, οι τοιχογραφίες και οι πάπυροι. Οι ιεροτελεστίες, οι θρίαμβοι των νικητών, τα συμπόσια, οι γάμοι και οι νεκροπομπές, όπως και όλες οι φάσεις της καθημερινής ζωής -η δουλειά, τα γλέντια και οι χοροί του λαού – που εικονίζονται σε όλες αυτές τις παραστάσεις συνοδεύονται σχεδόν πάντα από μουσική. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι παραστάσεις στις οποίες σύνολα μουσικών που τραγουδούν και παίζουν όργανα, τα “διευθύνει” ο χειρονόμος, πρωτοψάλτης και δάσκαλος. Οχειρονόμος, ειδικότητα αντίστοιχη με του σημερινού διευθυντή ορχήστρας, έδινε με κινήσεις των χεριών λεπτομέρειες της μελωδίας, του ρυθμού και της έκφρασης του έργου που εκτελούνταν.

Δεν μπορούμε όμως να σχηματίσουμε καμία ιδέα για τα ίδια τα μουσικά έργα, γιατί στις χιλιάδες των παπύρων που βρέθηκαν ως τώρα δεν υπάρχει πουθενά κανένα σημείο μουσικής γραφής. Φαίνεται λοιπόν πως η μουσική στηριζόταν αποκλειστικά στην προφορική παράδοση.

Πολλά στοιχεία αυτού του μουσικού πολιτισμού (όργανα, θεωρία κ.ά.) μεταφυτεύθηκαν στους πολιτισμούς της μινωικής Κρήτης, της μυκηναϊκής, αρχαϊκής και κυκλαδικής Ελλάδας, καθώς και των Ετρούσκων.

Τον 5ο π.Χ. αιώνα έχουμε και τις πρώτες μαρτυρίες των Ελλήνων συγγραφέων για την αιγυπτιακή μουσική. Ο Ηρόδοτος που επισκέφθηκε την Αίγυπτο περί το 440 π.Χ. αναφέρεται στο επάγγελμα του μουσικού και λέει πως περνούσε από πατέρα σε γιό.

 Μερικά παραδείγματα οργάνων που χρησιμοποιούσαν τότε:

Παραστάσεις που ζωγράφιζαν:

Και τέλος μουσικήήή.......

Βιβλιογραφία:

https://www.google.com/imghp?hl=el&tab=wi
wikipedia




Μελλάνι Παναγιώτης Β'2